Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie dotyczącej nieletniego (a jest to szeroki wachlarz postępowań), sąd rodzinny podejmuje zazwyczaj decyzję o zastosowaniu określonego środka wychowawczego, bądź w ostateczności – środka poprawczego w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym. Niejednokrotnie zdarza się, iż rodzice nieletniego, w czasie ich przesłuchania sami wnoszą o zastosowanie określonego środka wychowawczego, bądź też udzielenie pomocy lub wsparcia w sprawowaniu opieki nad krnąbrną latoroślą.
Zdarzają się sytuacje, w których zastosowany środek oddziaływania na nieletniego w początkowej fazie trwania spełnia swe cele i skutek jest całkowicie pozytywny, natomiast z biegiem czasu – w związku z wkroczeniem nieletniego w kolejny etap rozwoju, zmianę warunków rodzinnych itp. – staje się ów środek, nieadekwatny. Możliwym jest również, iż z chwilą pierwszego zetknięcia z orzeczonym środkiem wychowawczym, staje się jasne, iż dobór reakcji wychowawczo-dyscyplinującej nie był szczęśliwy, zaś dalsze jej trwanie może doprowadzić do nomen omen „wylania dziecka z kąpielą”.
Pamiętając, iż skatalogowane w ustawie środki wychowawcze i poprawcze wobec nieletnich są orzekane bezterminowo, a zatem ich stosowanie limituje osiągnięcie przez nieletniego 18 lub 21 lat, w zależności od rodzaju stosowanego środka (art. 73 ustawy), wypada zadać zasadne pytanie, co w takiej sytuacji zrobić? Czy istnieje możliwość zmiany stosowanego środka wychowawczego, a jeśli tak, to w jakim trybie i co w sytuacji, gdy okoliczności sprawy wymagają szybkiej i zdecydowanej reakcji?
Nie budzi żadnych wątpliwości, iż sąd rodzinny stosując poszczególne przewidziane ustawą instytucje, jest równocześnie władny je zmieniać i modyfikować mając jednak na uwadze prymat celu wychowawczego. Aby zainteresować sąd rodzinny zbadaniem sytuacji danego nieletniego oraz oceną przebiegu postępowania wychowawczego w kierunku zmiany lub uchylenia przyjętych środków, należy złożyć do sądu odpowiedni wniosek. Natomiast znając czas trwania postępowań, okres oczekiwania na termin pierwszego posiedzenia i inne przyczyny nieobce rodzimemu nierychliwemu sądownictwu, nie zapewni to reakcji szybkiej i natychmiastowej ingerencji w sytuację nieletniego. Aby skłonić sąd do rozważenia prędkiego, tymczasowego rozwiązania problematycznej kwestii należy również zwrócić się o tzw. udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania.
Jak już poprzednio wspomniano, postępowanie w sprawach nieletnich nie jest uregulowane jednorodnie i całościowo w danym akcie prawnym, acz stanowi konglomerat przepisów zarówno z procedury cywilnej, jak i postępowania karnego. W zakresie orzekania w tzw. trybie zabezpieczającym zastosowanie znajdują przepisy z Kodeksu postępowania cywilnego, a to artykuł 730 k.p.c. i następne. Dzięki temu rozwiązaniu można w sposób sprawny i przyspieszony uzyskać satysfakcjonujące rozstrzygnięcie, które będzie miało oczywiście charakter tymczasowy i będzie obowiązywać do czasu prawomocnego zakończenia postępowania głównego, czyli przykładowo w przedmiocie uchylenia określonego środka wychowawczego.
