Bardzo częsta jest sytuacja niezrozumienia przez uczestników postępowania w sprawie nieletniego różnic między postępowaniem dotyczącym rozstrzygnięcia w zakresie demoralizacji nieletniego oraz postępowaniem mającym na celu ustalenie czy nieletni popełnił czyn karalny. Zdarza się, iż określenia te stosowane są zamiennie, co powoduje zamieszanie i nieporozumienia mające znaczenie nie tylko na poziomie nazewnictwa.
Zgodnie z przepisem art. 21a u. p. n. celem postępowania w sprawie nieletniego jest bądź ustalenie, czy ów nieletni jest zdemoralizowany, bądź też czy popełnił czyn karalny, a także czy zachodzi potrzeba stosowania wobec nieletniego środków wychowawczych lub poprawczych. Wyjaśnić zatem w tym miejscu należy, iż postępowania dotyczące popełnienia ewentualnego czynu karalnego zostają wszczęte wówczas gdy podejrzenie pada na nieletniego, który w chwili jego popełnienia ukończył lat 13, nie ukończył zaś lat 17. W stosunku do młodszego nieletniego, który popełnia czyn niewątpliwe karalny – noszący nawet przedmiotowe znamiona przestępstwa, sąd rodzinny wszczyna postępowanie co do zbadania demoralizacji nieletniego, bądź też wszczyna z urzędu postępowanie np. o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad nieletnim. Postępowania te mają na celu zbadanie, czy sytuacja rodzinna dziecka jest prawidłowa i czy rodzice wywiązują się należycie ze swych obowiązków. Zdarza się zatem, iż środki stosowane przez sąd rodzinny mają wówczas charakter bądź skierowany w osobę nieletniego – np. środki wychowawcze z u. p. n. (w wypadku badania demoralizacji), bądź też są to środki wspierające rodziców lub też istotnie ingerujące w sprawowaną przez nich pieczę nad niesfornym dzieckiem ( w wypadku sprawy o ograniczenie władzy rodzicielskiej).
Jeśli zachodzi sytuacja, iż nieletni powyżej lat 13 nie popełnił czynu karalnego, lecz istnieją przesłanki mogące świadczyć o tym, iż np. przebywa w patologicznym środowisku rówieśniczym lub wysyła niepokojące sygnały wskazujące na trudne doświadczenia np. prawdopodobne bycie ofiarą przemocy wówczas prowadzi się postępowanie w sprawie o demoralizację nieletniego, które faktycznie w części przypadków nosi wyjątkowo niefortunną nazwę, gdyż w istocie zmierza do wyjaśnienia sytuacji życiowej nastolatka, nie zaś dodatkowej stygmatyzacji.
